ترسیم و ویرایش عوارض وکتوری همراه با محاسبه هندسه
به نام خالق اندیشه و گفتار، سلام
در جلسه قبلی با ابزارهای ویژه برای ترسیم عوارض وکتوری آشنایی پیدا کردید.
در این جلسه قصد داریم که پاسخ یک سوال برای محاسبه هندسه عوارض را با ترسیم عارضه به صورت دقیق پیدا کنیم.
تمرین سوم: مساحت باغ ارم را بر روی یک تصویر رستری چگونه محاسبه کنیم؟
برای پاسخگویی به این سوال نیاز است که تصویر رستری منطقه حتماً با روش مختصات درجه، دقیقه و ثانیه زمین مرجع شده باشد.
علاوه بر این باید یک نقشه وکتوری (Shapefile) از نوع پلیگونی ساخته شود که سیستم مختصات این نقشه نیز از نوع مسطحاتی UTM تعریف گردد.
بنابراین ابتدا نرم افزار ArcMap را باز کنید.
پس از باز شدن پنجره Getting Started در قسمت New Maps گزینه My Templates را انتخاب کنید و سپس در سمت راست Blank Map را انتخاب کرده و بر روی دکمه Ok کلیک نمایید.
در مرحله نخست باید نقشه رستری منطقه به نرم افزار فراخوانی گردد.
به همراه این مجموعه آموزشی تمرینات نیز در فایل Data قابل دانلود است.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
از منوی File گزینه Add data و مجددا Add Data را انتخاب نمایید.
در پنجره باز شده مسیر تمرینات همراه این مجموعه آموزشی را معرفی کنید.
فایل RASTER را باز کنید و تصویر Bagh_Eram را به محیط نرم افزار فراخوانی کنید.
در ادامه باید یک نقشه وکتوری (Shapefile) برای ترسیم این عارضه (باغ ارم) بسازیم.
همانند مجموعه قبلی برای این کار در محیط نرم افزار ArcMap بر روی گزینه Catalog در سمت راست کلیک کنید تا باز شود.
در لیست باز شده بر روی Folder Connections کلیک کنید.
سپس در مسیر و بر روی فولدری که میخواهید این نقشه را بسازید کلیک راست کرده و New و سپس گزینه Shapefile را انتخاب کنید.
در کادر Name نام این نقشه را Garden تعریف کنید.
در کادر Type نوع نقشه را Polygon معرفی کنید.
سپس برای تعریف سیستم مختصات از دکمه Edit استفاده کنید.
نوع سیستم مختصات این نقشه را مسطحاتی UTM با زون ۳۹ شمالی تعریف نمایید.
نکته: سیستم مختصاتهمانطور که در مجموعه دوم ذکر شد برای تعیین زون یک منطقه نیاز به داشتن طول جغرافیایی است. |
نهایتاً بر روی دکمه Ok کلیک کنید تا این نقشه ساخته و به TOC اضافه گردد.
از منوی Customie بر روی Toolbars کلیک کرده و سپس Editor را انتخاب نمایید.
در ادامه برای ترسیم محدوده باغ ارم از چندین ابزار به صورت ترکیبی استفاده خواهیم کرد.
نکته: لزوم تعریف سیستم مختصات DataFrameاز آنجایی که ابزارهای مورد نیاز برای اجرای این تمرین نیازمند وارد کردن مقادیر با واحدهای مشخص متر و درجه هستند بنابراین قبل از انجام و بکارگیری این ابزارها از وجود سیستم مختصات مسطحاتی برای Dataframe اطمینان حاصل کنید.
برای این کار در TOC بر روی Layers دوبار کلیک کنید و در پنجره Dataframe Properties باز شده سربرگ Coordinate System را انتخاب کنید. سیستم مختصات مسطحاتی Projected Coordinate system را باز کنید. سیستم تصویر UTM را فعال نمایید بیضوی مرجع WGS 1984 را برگزینید. نیمکره شمالی را فعال کرده و در لیست موجود زون ۳۹ شمالی را انتخاب کنید. از آنجایی که در مراحل بعدی با این زون زیاد کار خواهیم کرد بهتر است برای اجتناب از اجرای این مراحل در دفعات بعدی این سیستم مختصات را به لیست دلخواه اضافه نماییم. بنابراین بر روی نام این زون کلیک راست کرده و گزینه Add to favorites را فعال نمایید. نهایتاً بر روی دکمه Ok کلیک نمایید. |
از منوی Editor گزینه Start Editing را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده بر روی دکمه Continue کلیک کنید.
در پنجره Create Features باز شده در سمت راست نرم افزار نقشه Garden را انتخاب نمایید تا نشانگر موس به شکل یک + ظاهر گردد.
ساخت گره با موقعیت مطلق
بر روی تصویر کلیک راست کنید و ابزار Absolute X, Y را انتخاب کنید.
یا از صفحه کلید دکمه F6 را بزنید.
در پنجره باز شده در کادر X مختصات طول جغرافیایی اولین گره از عارضه و در کادر Y عرض جغرافیایی اولین گره با واحد متریک را به ترتیب زیر وارد کنید.
X: 646881.101
Y: 3279869.733
با زدن دکمه Enter اولین گره بر روی تصویر ترسیم می گردد.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
بدین ترتیب با داشتن موقعیت مطلق و ثابت نقاط می توان اقدام به ترسیم عوارض نمود.
اگر برای ترسیم گره دوم موقعیت واقعی و مطلق را در اختیار نداشته باشیم می توانیم موقعیت نسبی را نسبت به گره معلوم اول ترسیم نماییم.
مثلا اگر بخواهیم نسبت به گره اول ۸٫۹۵۲ متر به سمت راست و سپس ۸٫۱۱۲ متر به سمت بالا (شمال تصویر) حرکت کنیم و گره دوم را ترسیم کنیم، از کدام ابزار استفاده کنیم؟
ساخت گره با موقعیت نسبی
برای این کار می توان از ابزار Delta x, y استفاده نمود.
مجدداً بر روی تصویر کلیک راست کرده و ابزار Delta X, Y را انتخاب کنید.
یا از صفحه کلید دکمه های ترکیبی Ctrl+D را انتخاب کنید.
حال در پنجره باز شده در کادر اول میزان حرکت و جابجایی به سمت راست و در کادر دوم میزان حرکت و جابجایی به سمت بالا را وارد کنید.
بر روی دکمه Enter بزنید تا گره دوم ترسیم گردد.
مختصات یکی دیگر از گوشه های باغ در زیر ارائه می شود. از ابزار Absolute X, Y برای ترسیم این گره استفاده نمایید.
X: 646924.181
Y: 3279851.55
از دکمه F6 در صفحه کلید برای این مختصات استفاده کنید.
بر روی دکمه Enter بزنید تا این نقطه تایید شود.
ساخت گره با جهت /طول
برای ترسیم گره بعدی میزان زاویه و فاصله تا نقطه قبلی در اختیار ماست.
برای ترسیم چنین نقطه ای باید از ابزار Direction/Length استفاده کنید.
بنابراین کلیک راست کنید و از لیست باز شده گزینه Direction/Length را انتخاب نمایید.
یا کلیدهای ترکیبی Ctrl+G را انتخاب نمایید.
در پنجره باز شده در کادر اول باید میزان زاویه نسبت به گره قبلی وارد شود.
واحدهای اندازه گیری زاویه:ابزار Editor به طور پیش فرض واحد Degree/Decimal را برای اندازه گیری جهت برگزیده است. اما می توان از واحدهای دیگری چون Degree/Minute/Secon (D/M/S) و Radians و Gradians و Gons هم استفاده کرد.
درجه درجه واحد استاندارد اندازه گیری زاویه است که هر دایره به ۳۶۰ درجه تقسیم می شود و واحدهای کوچکتر نیز با اعشار بیان می شود. Degree/Minute/Second واحد درجه/دقیقه/ثانیه نیز اگرچه از درجه استفاده می کند اما واحدهای کوچکتر را با دقیقه و ثانیه ارائه می دهد که هر درجه ۶۰ دقیقه و هر دقیقه ۶۰ ثانیه مساوی است. فرمتهای ورودی معتبر برای این واحد عبارتند از Dd – mm – ss.ss Dd.mmssss dd° mm’ ss.ss” Radians واحد رادیان یک واحد اندازه گیری بین المللی استاندارد (SI) زاویه است. هر رادیان معادل ۵۷٫۲۹۶ درجه است. Gradians در واحد گرادیان دایره به ۴۰۰ قسمت تقسیم می شود و هر گرادیان ۴۰۰/۱ یک دایره است. Gons واحد Gons نیز مشابه گرادیان است. هر Gons معادل ۱/۴۰۰ یک دایره است. عبارت Gons آلمانی است در سوئد و دیگر کشورهای شمالی اروپا که در زبان آنها Grad به جای Degree به کار می رود. در صورتی که بخواهید هر یک از این تنظیمات را وارد کنید مراحل زیر را اجرا نمایید. از منوی Editor گزینه Options را انتخاب کنید. سربرگ Units را انتخاب کنید. در مقابل کادر Direction Units یکی از واحدهای مورد نظر خود را وارد کنید. اما جهت های چرخش زوایا چگونه تعیین می شود؟ در پنجره Editing Options در سربرگ Units مقابل کادر Direction Type نوع و جهت چرخش زاویه تعیین می شود. Polar به صورت پیش فرض، سیستم اندازه گیری زاویه، سیستم اندازه گیری قطبی است. این سیستم به صورت پادساعتگرد است که از محور مختصات X+ شروع می شود. North Azimuth در سیستم North Azimuth ، جهت چرخش ساعتگرد است و صفر مبداً نیز از یک نصف النهار گرفته می شود که از شمال شروع می شود. South Azimuth در این سیستم، جهت چرخش ساعتگرد است و برعکس North Azimuth صفر مبدا از جنوب شروع می شود. Quadrant Bearing در سیستم Quadrant Bearing جهت ها از نصف النهار مبدا گرفته می شود و به سمت شرق و غرب اندازه گیری شده و با عبارات شمالی و جنوبی بیان می شود که به صورت درجه ارائه می گردد. مثلاّ عبارت N25W بیان کننده ۲۵ درجه غربی در شمال، یا عبارت S18E بیانگر ۱۸ درجه شرقی است که از جنوب اندازه گیری شده است. |
در کادر دوم فاصله این گره نسبت به گره قبلی با واحد متر معرفی گردد.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
مقادیر زیر را در پنجره به ترتیب وارد کنید.
Angle: 44.9132
Length: 125.933
از ابزارهای موجود ترسیمی، مجددا ابزار Absolute X, Y را انتخاب کنید.
مختصات گره بعدی را به ترتیب زیر وارد نمایید.
X: 646873.134
Y: 3280073.866
در این مرحله گره ساخته شده به بخش منحنی دار باغ ارم رسید.
ترسیم عوارض قوس مانند
برای ترسیم این بخش باید از ابزارهای ترسیم منحنی استفاده کرد.
نکته: ابزار Arcابزار برای ترسیم عوارض مرتبط با بن بست حلقوی بکار گرفته می شود. این ابزار دارای دو گره ابتدایی و انتهایی و یک شعاع منحنی مرکزی است. |
در نوار ابزار مانند شکل زیر ابزار Arc Segment را انتخاب کنید.
ابتدا باید میزان شعاع این منحنی را مشخص کنید.
از صفحه کلید بر روی دکمه R بزنید.
در پنجره radius باز شده میزان شعاع را ۳۵٫۴۷۳ وارد کنید.
بر روی تصویر کلیک راست کرده و از لیست باز شده گزینه Absolute X, Y را انتخاب کنید.
مختصات نقطه انتهایی این منحنی را به ترتیب زیر وارد کنید.
X: 646820.905
Y: 3280068.786
برای وارد کردن نقطه انتهایی از نوارابزار Editor بر روی ابزار Straight Segment کلیک کنید.
از صفحه کلید بر روی دکمه F6 بزنید و مختصات نقطه انتهایی این باغ را به ترتیب زیر وارد نمایید.
X: 646755.527
Y: 3279988.948
نهایتا بر روی دکمه Enter بزنید.
در انتها برای تایید ترسیم این عارضه بر روی تصویر کلیک راست کرده و گزینه Finish Sketch را انتخاب نمایید.
در پایان از منوی Editor گزینه Save Edits و سپس Stop Editing را انتخاب کنید.
جواب سوال:
در مرحله آخر برای پاسخگویی به سوال این تمرین مراحل زیر را اجرا نمایید.
در نوار ابزار Standard بر روی ابزار Measure کلیک کنید.
در پنجره Measure باز شده بر روی آیکن Choose Units کلیک کرده و از لیست باز شده گزینه Area و سپس واحد اندازه گیری Meters را انتخاب کنید.
اینبار در پنجره Measure ابزار Measure A Feature را انتخاب کنید.
سپس بر روی عارضه مورد نظر خود یعنی باغ ارم ترسیم شده کلیک کنید.
ملاحظه می کنید که در پنجره Measure میزان مساحت و محیط را نشان میدهد.
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسام
1 دیدگاه
اولین نفری باشید که برای این نوشته دیدگاه می نویسد.