ترسیم عوارض وکتوری با ابزارهای دقیق
به نام خالق اندیشه و گفتار، سلام
در جلسه قبل با شیوه ساخت نقشه های Shapefile و ترسیم عوارض مقدماتی آشنایی پیدا کردید.
برای ساخت Shapefile علاوه بر نرم افزار ArcMap می توان از نرم افزار ArcCatalog هم استفاده نمود.
از منوی Start بر روی All Program کلیک کنید و ArcGIS را باز نمایید.
در لیست نرم افزارهای موجود بر روی آیکن ArcCatalog کلیک کنید تا نرم افزار باز گردد.
نرم افزار ArcCatalog از دو بخش اصلی تشکیل شده است.
یکی ستون سمت چپ با عنوان Catalog Tree یا فهرستواره
قسمت سمت راست که Content نامیده می شود.
در قسمت سمت چپ یعنی در Catalog Tree بر روی Folder Connections کلیک کنید.
سپس مسیری که در تمرین قبلی یک Shapefile پلیگونی ساختید را پیدا و معرفی کنید.
زمانی که این مسیر در Catalog Tree معرفی می شود، محتویات این فولدر در قسمت Content نمایش داده می شود.
در قسمت Content کلیک راست کرده و از لیست باز شده گزینه New و ShapeFile را انتخاب نمایید.
در پنجره Create New Shapefile در کادر اول نام نقشه را معرفی کنید.
در ادامه میخواهیم عوارض خطی از جمله خیابانها را ترسیم نماییم.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
بنابراین در کادر اول اسم را Street تعریف کنید.
در کادر دوم نوع عارضه را بر روی PolyLine تنظیم کنید.
در کادر سوم همانند تمرین قبلی سیستم مختصات مسطحاتی با زون ۳۹ شمالی را تعریف نمایید.
اگر میخواهید عوارضی از نوع مسیر ترسیم کنید گزینه M values را فعال کنید.
اگر میخواهید به عوارض خود خصوصیات سه بعدی تعریف کنید گزینه Z values را فعال کنید.
پس از این تنظیمات در پنجره Create New Shapefile بر روی دکمه Ok کلیک کنید تا این نقشه ساخته شود.
ترسیم نقشه ها در ArcGIS یا به صورت دستی و تقریبی انجام می گیرد و یا به صورت دقیق و وارد کردن مختصات طول و عرض جغرافیایی.
تمرین : در پیاده رو شرقی خیابان چهارباغ عباسی با فواصل ۷۵ متر چند تیر چراغ برق میتوان قرار داد؟
ابزار Absolute X, Y
در این تمرین ما با وارد کردن مختصات طول و عرض جغرافیایی ابتدا و انتهای خیابان اقدام به ترسیم خیابان چهارباغ عباسی خواهیم کرد.
برای اینکار پس از انتخاب ابزار Line موس را بر روی تصویر برده و کلیک راست کنید.
و از لیست باز شده گزینه Absolute X,Y را انتخاب نمایید.
یا اینکه بعد از انتخاب ابزار Line از صفحه کلید دکمه F6 را بزنید.
در پنجره باز شده در کادر X: باید مختصات طول جغرافیایی را وارد کنیم و در کادر Y: باید مختصات عرض جغرافیایی را وارد نماییم.
از آنجایی که نقشه مبنای ما یعنی نقشه ای که زمین مرجع شده در مجموعه آموزشی قبلی با روش UTM زمین مرجع کردیم و از طرفی دو نقشه وکتوری ساخته شده در مراحل قبلی نیز دارای سیستم مختصات UTM هستند بنابراین در این مرحله نیز برای ترسیم عارضه خیابان از مختصاتهای UTM استفاده خواهیم کرد.
در کادر X مختصات طول جغرافیایی را ۵۶۲۷۴۶٫۳۴۱ وارد کنید.
در کادر Y مختصات عرض جغرافیایی را ۳۶۱۳۲۹۹٫۹۷۹ وارد نمایید.
از صفحه کلید بر روی دکمه Enter بزنید تا نقطه ابتدایی عارضه خیابان شما به صورت یک نقطه ترسیم شود.
ملاحظه می کنید که یک نقطه قرمز رنگ در سمت چپ و بالای تصویر ایجاد شد و یک خط کم رنگ از این نقطه به نشانگر موس متصل است.
ادامه ترسیم را می توانید با کلیکهای متوالی بر روی تصویر و در مکانهای مختلف تکمیل کنید یا مثل نقطه اول با وارد کردن مختصات دقیق.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
مجددا بر روی تصویر کلیک راست کنید و از لیست باز شده گزینه Absolute X, Y را انتخاب نمایید.
در پنجره باز شده مختصات نقطه دوم را به ترتیب زیر برای X و Y وارد کنید.
X= 562655.253
Y= 3612436.074
بر روی دکمه Enter از صفحه کلید بزنید.
ملاحظه می کنید از نقطه بالای سمت چپ تصویر به نقطه پایین سمت چپ تصویر یک خط عمودی اریب ترسیم می شود.
در پایان برای تایید این خط و پایان دادن به ترسیم خیابان کلیک راست کرده و گزینه Finish Sketch را انتخاب کنید.
یا از صفحه کلید بر روی دکمه F2 بزنید.
بدین ترتیب در مرحله نخست خیابان مورد نظر ما ترسیم میگردد.
نکته:
هر عارضه خطی یا پلیگونی که در نرم افزار ترسیم می کنید تشکیل شده از دو بخش اصلی:
- در هر نقطه ای که شما کلیک می کنید یک نقطه ایجاد می شود که به این نقاط گره یا Vertex گویند.
- رابطه بین گره ها را که خطوط هستند بخش یا Segment می گویند.
در مثال فوق پس از اینکه موقعیت نقطه اول وارد شد یک نقطه ایجاد گردید که به آن یک گره گفته می شود. با ایجاد نقطه انتهایی خیابان دو گره و یک خط بین آن یعنی Segment ایجاد گردید.
در ادامه در نوار ابزار Editor از منوی Editor گزینه Save Edits را انتخاب کنید تا عارضه خیابان ترسیم شده در نقشه وکتوری Street ذخیره شود.
همانطور که در سوال مطرح شد، هدف از این تمرین مشخص کردن تعداد تیرهای چراغ برق در پیاده رو شرقی خیابان است.
برای جواب دادن به این سوال پس از ترسیم خیابان مورد نظر باید پیاده رو شرقی نیز ترسیم گردد.
اگر فرض کنیم که فاصله هر پیاده رو نسبت به خیابان درون شهری ۵ متر است، بنابراین باید پیاده رو مورد نظر خود را در ۵ متری شرق خیابان ترسیم شده ایجاد کنیم.
به منظور ترسیم عارضه پیاده رو ابتدا باید یک نقشه وکتوری (Shapefile) خطی بسازیم.
در ابتدای این تمرین با دو روش ساخت Shapefile آشنا شدید. (یکی از روشهای را انتخاب کنید.)
در سمت راست نرم افزار ArcMap بر روی Catalog کلیک کنید تا باز شود.
در قسمت Folder Connections بر روی فولدری قبلا دو نقشه خیابان و کاربری اراضی را ساختید کلیک راست کرده و از لیست باز شده گزینه New و سپس Shapefile را انتخاب کنید.
در پنجره Create New Shapefile در کادر Name نام نقشه را SideWalk معرفی کنید.
در کادر دوم نوع عارضه را خطی Polyline وارد نمایید.
در کادر سوم خصوصیات سیستم مختصات را نشان داده که هنوز سیستم مختصاتی تعریف نشده است.
بنابراین بر روی دکمه Edit کلیک کنید و همانند دو نقشه قبلی سیستم مختصات مسطحاتی UTM را مشخص نمایید.
در لیست سیستمهای مختصات موجود گزینه Projected Coordinate System را باز کنید.
در لیست باز شده سیستم تصویر UTM را فعال کنید.
بیضوی مرجع WGS1984 را در این لیست معرفی نمایید.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
فولدر نیمکره شمالی را باز کنید.
نهایتاً در بین زونهای ۶۰ گانه زون ۳۹ شمالی را معرفی و بر روی دکمه Ok کلیک کنید.
ملاحظه می کنید که نقشه خطی پیاده رو ساخته شده به لیست TOC اضافه می گردد.
ترسیم پیاده رو شرقی خیابان با Copy Parallel
در نوار ابزار Editor بر روی گزینه Start Editing کلیک کنید تا اجازه ترسیم و ویرایش برای شما صادر گردد.
بر روی دکمه Continue کلیک کنید.
در سمت راست پنجره Create Features فعال می گردد.
در لیست نقشه Street را انتخاب کنید.
در نوار ابزار Editor ابزار Edit tool را انتخاب کنید.
در روی نقشه خیابانهایی که ترسیم کردید. خیابان شرقی (خیابان سمت راستی) را انتخاب کنید تا رنگ آن فیروزه ای شود.
در روی نقشه خیابانهایی که ترسیم کردید. خیابان شرقی (خیابان سمت راستی) را انتخاب کنید تا رنگ آن فیروزه ای شود.
در پنجره Copy Parallel در کادر اول اگر نقشه SideWalk معرفی نشده مراحل زیر را انجام دهید.
بر روی دکمه Template کلیک کنید.
در پنجره Select Feature Template نقشه SideWalk را انتخاب کرده و بر روی دکمه Ok کلیک کنید.
نقشه SideWalk بعنوان نقشه مبنا جهت ترسیم در کادر اول معرفی می گردد.
در کادر دوم (Distance) فاصله بین عارضه انتخابی (خیابان شرقی انتخاب شده در مرحله قبلی) و عارضه ای که می خواهید ترسیم کنید را وارد می کنید.
در کادر Distance عدد ۵ را وارد کنید. (در صفحات قبلی گفتیم که به طور فرضی فاصله بین خیابان و پیاده رو را ۵ متر در نظر می گیریم).
در کادر سوم (Side) جهت قرارگیری عارضه را باید معرفی کنید.
جهت قرارگیری عارضه بر مبنای جهت ترسیم مشخص میگردد.
بعد از اینکه عارضه انتخاب گردید و ابزار Copy Parallel باز شد ملاحظه می کنید که جهت قرار گیری فلشها روی این عارضه جهت واقعی عارضه را نشان می دهد. در این تمرین جهتها از بالا به پایین را نشان می دهد.
بنابراین برای تعیین سمت شرقی این عارضه باید جهت سمت چپ را انتخاب کنید.
در کادر Side گزینه Left را فعال نمایید و بر روی دکمه Ok کلیک کنید تا پیاده رو سمت شرقی خیابان ترسیم گردد.
در پایان این مرحله از منوی Editor گزینه Save Edits و سپس Stop Editing را انتخاب کنید.
ترسیم تیرهای چراغ برق با Construct Points
در مرحله آخر برای ترسیم تیرهای چراغ برق باید از ابزار Construct Points استفاده شود.
جهت بکارگیری این ابزار حتماً باید یک نقشه وکتوری (Shapefile) از نوع نقطهای بسازیم.
همانند مراحل قبلی در سمت راست نرم افزار ArcMap بر روی ArcCatalog کلیک کنید.
بر روی مسیر فولدری که سه نقشه قبلی را ساختید کلیک راست کرده و گزینه New و Shapefile را انتخاب نمایید.
در پنجره Create New Shapefile در کادر اول نام نقشه تیر چراغ برق را Pole وارد کنید.
در کادر دوم نوع نقشه را نقطه ای Point معرفی نمایید.
در کادر سوم همانند سه نقشه قبلی سیستم مختصات مسطحاتی تعریف کنید.
برای دریافت بهترین آموزشهای GIS و RS کلیک کنید
در این مرحله چهار نقشه وکتوری (Shapefile) و یک نقشه رستری در TOC شما دیده می شود.
در نوار ابزار Editor بر روی گزینه Start Editing کلیک کنید تا اجازه ترسیم و ویرایش برای شما صادر گردد.
بر روی دکمه Continue کلیک کنید.
در سمت راست پنجره Create Features فعال می گردد.
در TOC برای جلوگیری از اشتباه در ترسیمات در کنار اسامی نقشه های Street و LandUse و Map1.jpg علامت فعال بودن را بردارید تا این سه نقشه خاموش شود و فقط دو نقشه تیرهای چراغ برق و پیاده رو روشن باشد.
از نوار ابزار Editor ابزار Edit Tools را انتخاب کنید.
پس از انتخاب این ابزار، نشانگر موس به شک یک مثلث مشکی رنگ ظاهر می شود.
بر روی خط عارضه پیاده رو در نقشه کلیک کنید تا انتخاب شود.
از منوی Editor ابزار Construct Point را انتخاب کنید.
در پنجره Construct Points اگر در کادر اول نقشه تیرهای چراغ برق Pole انتخاب نشده مراحل زیر را انجام دهید.
بر روی دکمه Template… کلیک کنید.
در پنجره Select Feature Tempelate نقشه Pole را انتخاب نمایید.
بر روی دکمه Ok کلیک کنید.
در کادر Line Length طول خط انتخاب شده (پیاده رو) را به واحد متر نشان می دهد.
در کادر Construction Options گزینه Distance را انتخاب کنید.
در ابتدای این تمرین هدف تعیین تعداد تیرهای چراغ برق در فواصل ۷۵ متری بود.
بنابراین در کادر Distance عدد ۷۵ را وارد کنید.
به منظور جلوگیری از افزودن نقاط اضافه در ابتدا و انتهای پیاده رو گزینه زیر را غیرفعال کنید.
Create Additional Points at start and end
هدف افزودن تیرهای چراغ برق از ابتدای خیابان و از سمت شمال منطقه است بنابراین در کادر Orientation گزینه From start point of line را فعال نمایید.
بر روی دکمه Ok کلیک کنید.
جواب دوم:
- پس از ساخته شدن نقاط اگر در سمت چپ و پایین نرم افزار نگاه کنید تعداد نقاط را ۱۱ مورد ذکر کرده است.
- در TOC بر روی نام نقشه Pole کلیک راست کنید.
از لیست باز شده گزینه Open Attribute Table را انتخاب نمایید.
پنجره ای باز می شود شبیه به یک جدول با نام جدول اطلاعات توصیفی. (در بحثهای آینده به طور مفصل با این قسمت کار خواهیم کرد).
در پایین این پنجره تعداد نقاط ساخته شده را نشان می دهد.
در مرحله آخر از منوی Editor گزینه Save Edits و سپس Stop Editing را انتخاب نمایید.
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسام
دیدگاهتان را بنویسید