مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS
سلام
مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS موضوعی است که امروزه به دلیل توسعه شدید و روز افزون مناطق شهری و به دنبال آن رشد سرسام آور و بی رویه جمعیت از اهمیت بالایی برخوردار است. این رشد بی رویه جمعیت سبب تولید انواع زباله های شهری شده است. همین امر باعث شده که برای دفن این پسماندها و زباله های شهری مشکل پیدا کردن مکان پیش آید. اما برای تعیین مکان مناسب جهت دفن پسماندها و زباله های شهری باید معیارها یا پارامترها و عوامل متعددی در نظر گرفته شود که می توان آنها را در چند گروه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی دسته بندی نمود. اگر به این مبحث به صورت اصولی و علمی دقت نشود و با عدم برنامه ریزی و مدیریت صحیح همراه باشد می تواند موجب آلودگی منابع اب سطحی، آب های زیرزمینی، خاک و هوا در سطح گسترده گردد.
متغیرهای موثر در مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS
دانلود فیلم آموزشی پهنه بندی سیلاب در gis
در رابطه با تعیین مکان بهینه برای دفن پسماندهای شهری معیارهای مختلفی وجود دارد که هر یک از این معیارها نقش موثری در این مکان یابی دارند. اما به طور کلی می توان از معیارهای زیر استفاده نمود:
- فاصله از ابراهه
- درصد شیب
- جهت شیب
- طبقات ارتفاعی
- زمین شناسی
- خاک شناسی
- ژئومورفولوژی
- خطوط گسل
- فاصله از مناطق مسکونی
- پراکنش بارش
- جهت باد
- نوع کاربری زمین
- فاصله از راه های ارتباطی
معیارهایی که در بالا ذکر شد تماماً یا بخشی از آنها باید در فرایند مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS بکار گرفته شود.
اما نکته اساسی این است که این معیارها را می توان از نظر فرمت نقشه ها به چند گروه دسته بندی کرد.
- معیارها و متغیرهایی که در گروه نقشه های از نوع وکتور Vector هستند
- معیارها و متغیرهایی که در گروه نقشه های از نوع Raster رستر هستند
- معیارهایی که نقشه نیستند و شامل آمار و اطلاعات می شوند یا به صورت کیفی وجود دارند
روش تهیه نقشه متغیرهای موثر در مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS
هنگام کار بر روی این موضوع بسیار مهم و تهیه انواع نقشه ها باید دقت شود که همگی این نقشه ها بر اساس نوع روش همپوشانی به فرمت رستری تبدیل شود.
اما در گام نخست باید دید که نقشه های مطرح شده در لیست فوق کدامیک در گروه رستر هستند و کدام یک در گروه داده های اولیه رستری نیستند.
نقشه های زیر به صورت پیش فرض به صورت وکتوری هستند
- نقشه آبراهه منطقه
- نقشه خطوط گسل منطقه
- نقشه زمین شناسی منطقه (البته اگر به صورت عکس نباشد)
- نقشه خاک شناسی
- نقشه مناطق مسکونی
- نقشه نوع کاربری زمین
- نقشه راه های ارتباطی
برای تبدیل هر یک از این نقشه ها به نوع رستر باید دقت شود که همه آنها ابتدا به سیستم مختصات Projected coordinate system منتقل شود، تا بتوان بر اساس ابزارهای موجود به راحتی و بدون خطا به نقشه های رستر شبکه ای تبدیل نمود.
به دلیل اینکه امکان مدیریت بیشتر و اجرای مدلهای مختلف همپوشانی و تصمیم گیری های چند متغیره بر روی داده های رستری راحت تر است، بنابراین پیشنهاد می شود که نقشه ها به نوع رستر تبدیل شوند.
نقشه هایی که از نوع خطی هستند برای تبدیلشان به نقشه های از نوع رستری معمولاً از روش های مختلف برای ساخت نقشه های فاصله استفاده می شود. مثلاً نقشه فاصله تا آبراهه های منطقه مطالعاتی، یا نقشه فاصله تا گسل یا به طور مثال نقشه فاصله تا راه های ارتباطی.
چنین فواصلی باید به صورت فاصله افقی یا خط مستقیم محاسبه گردد که در نرم افزار ArcGIS بعنوان فواصل اقلیدسی شناخته می شود. این فواصل را می توان با ابزار Euclidean Distance تهیه کرد.
همین فرایند را می توان برای نقشه های نقطه ای نیز بکار گرفت.
اما اگر نقشه های شما از نوع عوارض پلیگون باشند، برای تبدیلشان می توانید از ابزار Polygon to raster کمک بگیرید.
در بین معیارهای مطرح شده فوق تعدادی از عوارض به صورت رستر هستند که فقط نیاز است مختصاتشان متریک شود یا اینکه نقشه های رستری دیگر از آنها تهیه شود.
معیار طبقه بندی ارتفاعات منطقه را می توان بر اساس فایل مدل رقومی ارتفاع یا DEM تهیه کرد.
اما دو معیار شیب و جهت شیب را حتماً باید از نقشه ارتفاعات DEM تهیه نمود.
پس از اینکه تمامی این معیارها به نقشه های رستری تبدیل شدند نیاز است که اولویت بندی شوند و محدوده های مورد نیاز در هر نقشه مشخص گردد. این کار یا با روشهای فازی انجام می گیرد یا اینکه می توان از ابزار Reclassify برای طبقه بندی ها استفاده نمود.
در نهایت باید به هر یک از معیارهای مطرح شده با توجه به نقش و تاثیری که در مکان یابی دفن پسماندهای شهری در GIS دارد با یکی از روشهای معمول وزن دهی را انجام داد.
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسام
دیدگاهتان را بنویسید