تحلیل آماره فضایی ArcGIS
سلام
تحلیل آماره فضایی ArcGIS یا Spatial Statistics
آماره فضایی ArcGIS شامل مجموعه ابزارهایی می شود که برای شناسایی و تحلیل توزیع فضایی، بررسی الگوها و فرایند ها و روابط مکانی بین عوارض در نقشه ها بکار گرفته می شود. هرچند ممکن است شباهتهایی بین آماره فضایی (مکانی) و غیرمکانی (سنتی) وجود داشته باشد، با اینحال آماره فضایی منحصر به فرد است، چرا که به طور خاص برای عوارضی که دارای موقعیت مکانی هست و در فضا قرار دارند طراحی شده است.
آماره فضایی ArcGIS توسط چه کسانی استفاده می شود؟
- اپیدمولوژیست ها
- تحلیلگران جرم
- جمعیت شناسان
- برنامه ریزان واکنش های اضطراری
- تحلیلگران حمل و نقل
- باستان شناسان
- زیست شناسان حیات وحش
- تحلیلگران خرده فروشی
- و بسیاری دیگر از متخصصین که به تحلیل های مکانی و آماری نیاز دارند
نمونه کاربردها آماره فضایی ArcGIS
- درک بهتر رفتار پدیده های جغرافیایی
- شناسایی الگوها و روندهای موجود در پدیده ها و کشف چرایی آنها
- تعیین نحوه توزیع پدیده ها در فضا
- تصمیم گیری با سطوح اطمینان بالا
- توصیف و مدلسازی داده های فضایی
- ارزیابی کلی الگوهای خوشه بندی و پراکندگی
- شناسایی خوشه ها و فواصل فضایی
- دسته بندی عوارض به گروه های مشابه
- شناسایی عوارض با ویژگی های مشابه
- مدلسازی روابط فضایی
مثالهایی از تعیین ویژگی های کلیدی فضایی و مکانی
مثال | ابزار | سوال |
مرکز جمعیت کجاست و در طول زمان چه تغییراتی دارد؟ | Mean Center – Median Center | مرکز کجاست؟ |
بهترین مکان برای مرکز پشتیبانی جدید کجاست؟ | Central Feature | کدام عارضه قابلیت دسترسی بیشتری دارد؟ |
جهت اصلی باد در زمستان کدام سو است؟خطوط اصلی گسل در این منطقه چه جهتی دارند؟ | Linear Direction Mean | جهت یا جهت گیری غالب کدام طرف است؟ |
کدام باند خلاف در سراسر منطقه بیشتر عمل می کنند؟کدام بیماری بیشترین توزیع فضایی را دارد؟
بر اساس مشاهدات حیوانات، تا چه اندازه گونه های یکپارچه وجود دارند؟ |
Standard DistanceDirectional Distribution
Standard Deviational Ellipse |
عوارض چگونه پراکنده، مجتمع یا یکپارچه شده اند؟ |
جهت زمین های واریزه ای کدام طرف است؟ واریزه ها در کجا جمع شده اند؟ | Directional Distribution | یا روند جهت داری وجود دارد؟ |
در آماره فضایی ArcGIS چه تحلیل هایی انجام می پذیرد؟
- تحلیل الگوها
مجموعه ابزارهای تحلیل الگوها شامل روشهایی است که برای فهم الگوها و روندهای کلی موجود در داده های فضایی استفاد می شود. با استفاده از این ابزارها می توان به این سوالات پاسخ داد:
- کدام گونه از پدیده ها، وقایع و سوانح در یک منطقه جغرافیایی متراکم تر و یا متمرکز تر است؟ (مثلاً کدام نوع جرایم و یا کدام گونه گیاهی در منطقه جغرافیایی مورد نظر متراکم تر و متمرکزتر است؟)
- آیا الگوی فضایی پدیده ها، وقایع و سوانح در یک منطقه جغرافیایی از خصوصیات و ویژگی های افراد و موجودات زنده دیگر تبعیت می کنند؟ (آیا بیماری موجود در یک منطقه از الگوی فضایی افراد در معرض ریسک تبعیت می کند؟)
- آیا نوعی افزایش و یا کاهش ناگهانی در پدیده ها، رفتارها و یا وقایع خاصی در یک منطقه جغرافیایی وجود دارد؟ (آیا نوعی افزایش ناگهانی در خرید داروهای خاصی وجود دارد؟)
- آیا پدیده ها و وقایع از نظر جغرافیایی ثابت هستند؟ (آیا موارد ابتلا به بیماری ایدز از نظر جغرافیایی ثابت هستند؟)
- تحلیل خوشه ها
ابزارهای موجود در تحلیل خوشه ها به ما کمک می کند تا تشخیص دهیم در کجاهای محدوده مطالعاتی این خوشه بندی ها در حال شکل گیری بوده ومرزها و محدوده های آنها کجاست. مثل:
- مرز دقیق بین مقادیر کم و یا زیاد پدیده ها، سوانح و رفتارها کجاست؟ (مرز دقیق طبقات کم درآمد و پردرآمد در شهر کجاست؟)
- در کجای منطقه جغرافیایی الگوهای غیرمعمول پدیده ها، وقایع و رفتارها مشاهده می شوند؟ (در کجای شهر الگوهای غیرمعمول خرید و مصرف داروهای خاصی مشاهده می شود؟)
- در کجاهای منطقه جغرافیایی میزان بالای پدیده ها، وقایع و رفتارها وجود دارند؟ (بعنوان مثال در کجاهای منطقه نرخ های بالای افراد مبتلا به امراض مختلف مانند بیماری قند، سرطان، ایدز و غیره وجود دارد؟)
- بررسی توزیع جغرافیایی
ابزارها و تحلیل های این بخش به ما کمک می کنند تا توزیع فضایی داده ها را بهتر شناخته و درک کنیم. معمولا از این ابزارها برای پاسخ به سوالاتی مانند زیر استفاده می شود؟
- کدام عوارض و پدیده ها در دسترس تر است؟ (کدام تاسیسات، خدمات و ایستگاه ها در دسترس تر است؟)
- آیا روند جهت داری در زمینه توزیع فضایی پدیده ها و وقایع در محدوده جغرافیایی وجود دارد؟ (آیا روند جهت داری در زمینه توزیع فضایی یک بیماری در حالت شیوع وجود دارد؟)
- جهت اصلی و عمده پدیده ها و وقایع در منطقه جغرافیایی در طول زمان چگونه است؟ (جهت اصلی باد و گردباد در فصول مختلف سال چگونه است؟)
- مرکز جمعیتی کجاست؟
- کدام پدیده و وقایع و یا رفتارها بیشترین محدوده و قلمرو را به خود اختصاص داده اند؟ (کدام گونه گیاهی و یا جانوری بیشترین قلمرو را به خود اختصاص داده است؟)
- مدلسازی روابط فضایی
ابزارهای مدلسازی روابط فضایی به دو دسته تقسیم می شوند:
الف: بررسی مفهومی وجود روابط و خود همبستگی فضایی را فراهم می کند. مدل مفهومی بخشی جدایی ناپذیر از مدلسازی فضایی است و باید به گونه ای انتخاب شوند که ساختار همبستگی فضایی بین عوارض مورد تحلیل را به بهترین شکل نشان دهند. گزینه هایی که برای مدلسازی روابط و همبستگی فضایی وجود دارند شامل معکوس فاصله، فاصله ثابت، وابستگی مجاورت پلیگونی (از نوع رخ یا ملکه)، نزدیک ترین همسایه k، مثلثهای نامتقارن، زمان سفر و مدت سفر.
ب: ابزارهای مدلسازی روابط فضایی شامل حداقل مربعات معمولی (OLS) و رگرسیون وزنی فضایی (GWR) می شود. این ابزارها پاسخ چنین سوالاتی را به ما می دهد؟
- رابطه بین تعداد پدیده ها، وقایع و حوادث در یک محدوده جغرافیایی و خصوصیات آن محدوده جغرافیایی چیست؟ (رابطه بین تعداد حوادث آتش سوزی در یک شهر و میزان درآمد و یا سواد ساکنان چیست؟)
- آیا بین سطح درآمد در شهر و میزان استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی رابطه ای وجود دارد؟ آیا چنین رابطه ای در سراسر محدوده مورد مطالعه وجود دارد؟
- چه عوامی بر میزان و تعداد بیش از اندازه یک متغیر در یک محدوده جغرافیایی اثر می گذارند؟ (چه عوامل بر مصرف بیش از حد آب در یک بخش از شهر تاثیر می گذارند؟)
دانلود فیلم آموزشی آماره فضایی در GIS
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسامجستجوی آموزش
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
جالب بود