اصول استفاده از نقشه های توپوگرافی DGN در ArcGIS
سلام
شیوه استفاده از نقشه های DGN در ArcGIS و تهیه نقشه مدل رقومی ارتفاع DEM از آن:
در جلسات قبلی ذکر شد که داده های مورد استفاده در پروژه های GIS به ۴ گروه اصلی تقسیم بندی می شود:
- داده های رستری Raster
- داده های وکتوری Vector
- داده های TIN
- داده های توصیفی
سه گروه داده اول جز داده های مکانی است که به صورت نقشه در نرم افزار ArcGIS بکار گرفته می شود.
در بین داده های وکتوری، یکی از مهمترین این گروه داده ها که در بسیاری از پروژه ها بکار گرفته می شود، داده های خانواده CAD است. این گروه از داده ها، خود دارای سه زیر مجموعه است:
- DWG
- DXF
- DGN
از میان این سه گروه داده، گروه سوم یعنی داده های DGN فرمت اختصاصی نرم افزار Microstation است که معمولاً برای تهیه نقشه های توپوگرافی رقومی استفاده می شود. این فرمت برای پروژه های بزرگ مهندسی استفاده می شود. این فرمت برای تهیه نقشه های توپوگرافی با مقیاس ۲۵۰۰۰ پوشش سراسری استفاده شده است.
اما یکی از مهمترین نکات در استفاده از این داده ها، حجم اطلاعات و تعداد دیتاهایی است که در این مجموعه وجود دارد.
این فرمت داده شامل ۶۳ لایه اطلاعاتی است که در ۹ گروه زیر طبقه بندی می شود و هر گروه برای هدف خاصی استفاده می گردد:
شماره نقشه |
لایه های تشکیل دهنده |
۶۴۵۵۴NEA.DGN | گروه آبراهه ها و مسیل ها |
۶۴۵۵۴NEB.DGN | گروه محدوده نقشه و شبکه طول و عرض |
۶۴۵۵۴NEG.DGN | گروه پستی و بلندی (خطوط توپوگرافی) |
۶۴۵۵۴NEM.DGN | گروه تاسیسات |
۶۴۵۵۴NES.DGN | گروه کشاورزی و باغات |
۶۸A | راهنمای گروه آبراهه و مسیل ها |
۶۸G | راهنمای خطوط توپوگرافی |
۶۸M | راهنمای گروه تاسیسات |
۶۸S | راهنمای گروه کشاورزی و باغات |
استفاده از نقشه های توپوگرافی DGN در نرم افزار ArcGIS
این گروه از داده ها، برای بسیاری از پروژه ها، خصوصاً در زمینه تحلیل سطوح زمین یا شکل و مورف زمین در رشته های ژئومورفولوژی کاربردهای بسیاری دارد. یکی از عام ترین این کاربردها، ساخت نقشه های رستری مدل رقومی ارتفاع DEM است.
هر فایل DGN شامل ۵ رقم می باشد. که دو رقم اول این فایل نشان دهنده PATH یا شماره گذر است و دو رقم بعدی ROW بیانگر ردیف می باشد و رقم آخری نشان دهنده جهات جغرافیایی می باشد.
در بین گروه های ۹ گانه جدول فوق، گروهی که بیشترین کاربرد را دارد، گروه مرتبط با پستی و بلندی است که با خطوط توپوگرافی تهیه شده و با حرف نشانه G قابل شناسایی است. این گروه داده در این تمرین استفاده می شود.
داده های مرتبط با DGN نیز همراه هر گروه داده با فرمت CAD دارای ۵ گروه اطلاعاتی است که شامل موارد زیر می شود:
- داده های نقطه ای Point
- داده های خطی Polyline – Line
- داده های سطحی Polygon
- داده های متنی Annotation
- داده های سه بعدی Multipatch
اما چون هدف پژوهش ها برای بکارگیری داده های DGN عمدتاً بررسی پیکر ساختار شکلی سطح زمین است، بنابراین برای نمایش تغییرات ارتفاعی رویه ی زمین از عوارض خطی استفاده می شود که بیشتر با عنوان منحنی میزان در محافل علمی شناخته می شود. بنابراین برای استفاده از این داده ها در نرم افزار ArcGIS دقت کنید که حتماً گروه داده Polyline را انتخاب کنید.
پس از اینکه این داده ها به نرم افزار اضافه شد، در گام نخست باید خطاهای این داده ها اصلاح شود. در این زمینه، کلیه خطاها به ۳ گروه دسته بندی می شود:
- خطاهای ظاهری نقشه های DGN
- خطاهای ارتفاعی نقشه های DGN
- خطاهای مکانی نقشه های DGN
حذف خطاهای ظاهری نقشه های توپوگرافی DGN در ArcGIS
در دسته خطاهای ظاهری نقشه های DGN، هنگام ترسیم چنین نقشه هایی، یک سری عوارض به صورت خطا ترسیم شده که باید از گروه داده های منحنی میزان خطوط توپوگرافی حذف شود.
برای حذف این گروه از خطاها با استفاده از ابزار Identify بر روی هر خطی از نقشه که شامل خطوط منحنی میزان نمی شوند، یکبار کلیک کنید.
در پنجره باز شده مقابل ردیف Layer شماره لایه خطا دیده می شود. (این خطاها عمدتاً بیانگر خطوط جاده بر روی نقشه است).
در گام بعدی باید این شماره از نقشه حذف یا پاک شود.
برای این کار بر روی نام نقشه در داخل TOC دوبار کلیک چپ کنید.
در پنجره Layer Properties باز شده، سربرگ Drawing Layer را انتخاب کنید.
در این سربرگ ۶۳ لایه اطلاعاتی دیده می شود، شماره لایه که در مرحله قبلی پیدا شد را در این قسمت خاموش کنید.
بدین ترتیب تمامی خطوط اضافه را از نقشه DGN شناسایی کرده و پاک کنید.
این مرحله برای حذف خطاهای ظاهری بسیار اساسی است.
حذف خطاهای ارتفاعی نقشه های توپوگرافی DGN در ArcGIS
مهمترین ویژگی های نقشه های توپوگرافی DGN، داشتن اطلاعات ارتفاعی خطوط منحنی میزان است.
در جدول اطلاعاتی نقشه های DGN یک فیلد با نام MSLink وجود دارد که ارتفاع هر خط در داخل آن دیده می شود.
اما گاهی اوقات دیده می شود که چندین فیلد با این نام وجود دارد، و ارتفاع خطوط به صورت پراکنده در این فیلدها قرار گرفته است.
بنابراین در گام دوم باید تمامی ارتفاعات خطوط به یک فیلد منتقل شود. چرا که اگر این کار صورت نپذیرد، هنگام تبدیل خطوط منحنی میزان به داده های رستر DEM با مشکل مواجه خواهید شد.
این کار را می توان یا به صورت دستی انجام داد که باید از Editor استفاده شود و یا اینکه با استفاده از تعریف Query فرایند رفع خطای ارتفاعی را به صورت خودکار انجام داد.
اما قبل از اصلاح این خطاها باید حتماً نقشه DGN تبدیل به فرمت GIS شود. چرا که نمی توان هیچگونه اصلاحی بر روی نقشه های DGN در نرم افزار ArcGIS انجام داد.
برای حل این مشکل بر روی نام نقشه خطی خود کلیک راست کرده و گزینه DATA و Export data را انتخاب کنید و مسیر ذخیره را برای نقشه خود تعیین نمایید.
حذف خطاهای مکانی نقشه های توپوگرافی DGN در ArcGIS
برای حذف و حل مشکل خطاهای مکانی نقشه های توپوگرافی DGN در نرم افزار ArcGIS ، پس از اینکه نقشه به فرمت GIS تبدیل شد بهتر است که از ابزار Define Projection استفاده کنید.
از این دیتا برای ساخت نقشه های TIN و در مرحله بعدی نقشه های رستری DEM استفاده می شود.
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسام
دیدگاهتان را بنویسید