آموزش ساخت نقشه جهت شیب یا نقشه وجه شیب
سلام
آموزش ساخت نقشه جهت شیب یا نقشه وجه شیب در ArcGIS
لایه جهت شیب نشان دهنده، جهت جغرافیایی بیشترین شیب رو به سمت پائین در موقعیت هر یاخته نسبت به سایر یاخته های مجاور آن می باشد.
وجه شیب یا جهت شیب چیست؟ (Aspect)
لایه وجه شیب نشان دهنده، جهت جغرافیایی بیشترین شیب رو به سمت پائین در موقعیت هر یاخته نسبت به سایر یاخته های مجاور آن می باشد و می توان آن را بعنوان جهت شیب با جهت قطب نمایی در نظر گرفت که جهتی را که رویه یک تپه رو به آن جهت واقع شده است را مشخص می نماید.
این کمیت بر اساس واحد درجه اندازهگیری می شود و مقدار آن از صفر درجه (بعنوان جهت شمال) تا ۳۶۰ درجه (مجدداً بعنوان جهت شمال) و طی کردن تمام زوایای یک دایره کامل جغرافیایی در جهت موافق حرکت عقربه های ساعت اندازه گیری می شود. ارزش هر یاخته در یک لایه رستری جهت نشان دهنده جهتی است که شیب یاخته رو به آن جهت است.
به مکان هایی که مسطح می باشند و شیب ندارند و یا بعبارتی شیب سطح آنها رو به هیچ جهتی نیست در هنگام انجام محاسبه جهت در لایه رستر خروجی ارزش ۱- به آنها اختصاص داده خواهد شد.
شکل زیر یک لایه ارتفاعی را بعنوان ورودی و یک لایه جهت ایجاد شده از آن را بعنوان خروجی این تابع نشان می دهد.
با استفاده از نقشه وجه شیب یا نقشه جهت شیب می توان:
- تمامی زمین هایی که دارای شیب های رو به شمال هستند و از نظر شیب دارای مناسب ترین شیبها برای اسکی هستند را در یک محدوده کوهستانی شناسایی نمود.
- می توان میزان روشنایی و نور دریافت شده از خورشید را برای تمام یاخته های موجود در یک لایه رستری مشخص کرد و از نتایج آن بعنوان بخشی مقدماتی از یک مطالعه کاملتر در مورد تعیین تنوع حیاتی در هر رویشگاه استفاده نمود.
- در یک منطقه کوهستانی تمامی مناطقی را که دارای سطوح شیبدار رو به جنوب هستند را برای مشخص کردن موقعیتهایی که انتظار می رود برف زودتر از سایر جاها ذوب شده و به آب تبدیل می شود را یافت.
الگوریتم محاسبه وجه شیب یا نقشه جهت شیب
میزان تغییر در جهت x برای یاخته e در شکل بالا با الگوریتم زیر محاسبه میشود:
[dz/dx] = ((c + ۲f + i) – (a + ۲d + g)) / ۸
میزان تغییر در جهت y برای یاخته e در شکل بالا با الگوریتم زیر محاسبه می شود:
[dz/dy] = ((g + ۲h + i) – (a + ۲b + c)) / ۸
جهت شیب برای یاخته e به صورت زیر محاسبه میشود:
aspect = ۵۷.۲۹۵۷۸ * atan2 ([dz/dy], -[dz/dx])
ارزش وجه شیب سپس به ارزش جهت قطب نما (۰ تا ۳۶۰ درجه) بر طبق قانون زیر تبدیل میگردد:
if aspect < 0
cell = ۹۰.۰ – aspect
else if aspect > 90.0
cell = ۳۶۰.۰ – aspect + ۹۰.۰
else
cell = ۹۰.۰ – aspect
مثال محاسبه نقشه جهت شیب
در نمونه زیر می خواهیم ارزش وجه شیب یاخته مرکزی را محاسبه کنیم:
میزان تغییر در جهت x برای یاخته مرکزی e به صورت زیر است:
[dz/dx] = ((c + ۲f + i) – (a + ۲d + g)) / ۸
= ((۸۵ + ۱۷۰ + ۸۴)) – (۱۰۱ + ۲۰۲ + ۱۰۱)) / ۸
= -۸٫۱۲۵
میزان تغییر در جهت y برای یاخته مرکزی e به صورت زیر است:
[dz/dy] = ((g + ۲h + i) – (a + ۲b + c)) / ۸
= ((۱۰۱ + ۱۸۲ + ۸۴) – (۱۰۱ + ۱۸۴ + ۸۵)) / ۸
= -۰٫۳۷۵
وجه شیب به صورت زیر محاسبه میشود:
aspect = ۵۷.۲۹۵۷۸ * atan2 ([dz/dy], -[dz/dx])
= ۵۷٫۲۹۵۷۸ * atan2 (-0.375, 8.125)
= -۲٫۶۴
از آنجایی که مقدار محاسبه شده کمتر از صفر است، قانون نهائی به صورت زیر میباشد:
cell = ۹۰.۰ – aspect
= ۹۰ – (-۲٫۶۴)
= ۹۰ + ۲٫۶۴
= ۹۲٫۶۴
ارزش ۹۲٫۶۴ برای یاخته مرکزی e نشان می دهد که جهت آن به سمت شرق است.
درباره آسام
آکادمی سامانه اطلاعات مکانی یک مرجع تخصصی و کاربردی برای آموزشهای GIS و RS است.
نوشته های بیشتر از آسامجستجوی آموزش
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام چطوری اگه دقت کنین دوتا شمال تو خروجی نقشه هست این مشکل و چطوری میشه حل کرد؟
سلام. از قسمت Symbology می تونید بازه های عددی رو تغییر بدید